همه چیز در مورد سنگ آمیتیست
آمیتیست (به انگلیسی: Amethyst) یا یاقوت ارغوانی یا گَمَست یا کَرکَهَن (کَرکَهان) با فرمول شیمیایی SiO2 نوع بنفش کوارتز، از کانیهای سیلیکاتی ماگمایی است و جواهر است. رنگ آن از عناصر منگنز، آهن و تیتان به وجود میآید. در قرن نوزدهم تصور بر این بوده، که رنگ آمیتیست به علت وجود منگنز میباشد. از نظر شکل بلوری منشوری - بی پیرامیدال - پسودوکوبیک است. همچنین خاصیت مغناطیسی ندارد.

معروف ترین سنگهای آمیتیست دنیا
یک گردنبند باستانی مشهور که در 2000 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد. کنده کاری نوشته عربی روی مرکز آن به قرن هشتم پیش از میلاد است.
سنگ دیگری به نام “The Delhi Purple Sapphire” که درواقع برخلاف نامش که به معنی “یاقوت ارغوانی دهلی” است درواقع یک سنگ آمیتیست نفرین شده با خلوص بالا و رنگ ارغوانی عمیق می باشد و دارای نشانه های نجومی در دو طرف خود است. این گردنبند هم اکنون در موزه طبیعی لندن نگهداری میشود.
Napoleonic Amethyst Parure Tiara تاج زینتی ناپلئونی که یک قطعه نادر تاریخی می باشد. با ۱۵ قطعه آمیتیست با تراش اُوال که با الماس درخشان تزیین شده است، کار خارق العاده هنری کی باشد. این تاج در اصل متعلق به پادشاه فرانسه ژوزفین ( ۱۷۶۳ – ۱۸۱۴ ) است. امروزه متعلق به بنیاد Bernadotte Jewel است و به تازگی ملکه Silvia سوئد و ملکه پرنس ویکتوریا نیز در بین افرادی هستند که آن را بر سر میگذارند.
تاریخچه سنگ آمیتیست
نام آمیتیست برگرفته از واژه یونانی amethystos که در ریشه به معنای “ضد مستی” می باشد. در واقع تصور می شد که چنانچه فردی آن را چه به عنوان گردنبند یا دستبند حمل کند دچار مستی نمی شود! شاید این اعتقاد بخاطر رنگ شرابی این سنگ باشد. حتی در زمان روم و یونان باستان، اشراف زادگان و سیاستمدارن بدلیل خواص سنگ آمیتیست در این مورد یک قطعه از آن را درون لیوان شراب خود می گذاشتند. برخی نیز رنگ جام خود را بدین منظور از جنس این کانی ساخته و یا به این نشانه لیوان را به رنگ بنفش در می آوردند.
کشورهایی که دارای سنگ آمیتیست هستند
آمیتیست کمیاب است و بیشتر در برزیل، ماداگاسکار، اروگوئه، اورال، آلمان، چکسلواکی، رومانی، روسیه، برزیل، آمریکا، مکزیک و نامبیا یافت میشود و برای اولین بار در رومانی کشف شد. یونانیان باستان بر این باور بودهاند که شخصی که آمیتیست همراه خود داشته باشد از مست شدن دور خواهد ماند.
ساختار سنگ آمیتیست
آمیتیست نوعی سنگ بنفش رنگ از سنگ کوارتز (SiO2) است و رنگ بنفش خود را مدیون تابش زدگی، ناخالصیهای آهن و، در برخی موارد، فلزات واسطه دیگر، و وجود عناصر کممقدار دیگر است که منجر به جایگزینیهای پیچیده در شبکه بلوری میشود. سختی این ماده معدنی به همان اندازه کوارتز است، و به همین دلیل برای استفاده در جواهر مناسب است.
ذخایر سنگ آمیتیست در جهان در کجا قرار دارند؟
به دلیل فراوانی کوارتز در طبیعت این سنگ تقریبا در همه جای کره زمین از جمله سنگهای آذرین، دگرگونی و رسوبی یافت می شود. این گوهر همانند گارنت در گروه سنگهای نیمه قیمتی قرار دارد. به دلیل رنگ خاص و بنفش خود شاید اگر ذخایر آن کمیاب می بود جزو گرانبهاترین سنگها بشمار می رفت. اروگوئه و برزیل از جمله کشورهایی است که به داشتن ذخایر آمیتیست باکیفیت معروف هستند که بیشتر در جریان های بازالتی میتوانند یافت میشوند. حفرات بزرگ میتوانند گاهی حوای صدها کیلو یا چندین تن کریستال آمیتیست باشند. کریستال های آمیتیست اغلب در غرب هند، جنوب برزیل، اروگوئه، ماداگاسکار، ایالات متحده (بخصوص در آریزونا)، روسیه، استرالیا، آفریقای جنوبی، جنوب غربی سریلانکا، آمریکای جنوبی و آفریقا یافت می شوند. در آمریکا قطعه های بزرگ کریستالی از آن وجود دارد.
بزرگترین ژئود آمیتیست کشف شده در جهان
“ملکه اروگوئه” یا “The Empress of Uruguay” بزرگترین ژئود آمیتیست در جهان است که در سال 2007 یافت شده است. ارتفاع این ژئود 3.27 متر و 2.5 تُن می باشد! حدود سه ماه زمان فقط صرف خارج شدن این ژئود از سنگ بازالت(نوعی سنگ آتشفشانی مادر) شد.
نحوه نگهداری سنگ آمیتیست چگونه است؟
اگر بلورهای آمیتیست را در مقابل نور خورشید قرار دهید مقداری از رنگ خود را از دست می دهند. بدین منظور می تواند با استفاده از اشعه x رنگ اولیه آنها را باز گرداند. برخی نیز معتقدند می توان با قرار دادن در بسته فویل فلزی، رنگ آنها را بهبود بخشید، زیرا رنگ بنفش آن از ناخالصی آهن منشا می گیرد. بهترین راه برای تمیز کردن و خالص سازی انرژی کریستال استفاده از کانی سیلیس شفاف است. گفته می شود که موسیقی نیز همین تاثیر را روی کریستال ها دارد. همچنین قرار گرفتن سنگ آمیتیست در کنار سنگهایی مانند کوارتز و عقیق باعث افزایش انرژی آن می شود. چنانچه به مرور زمان از درخشندگی سنگ شما کاسته شد با پولیش دادن دوباره می توانید آنرا بهبود بخشید.
توزیع جغرافیایی سنگ آمیتیست
در کوه های اورال روسیه و معادن آریزونای ایالات متحده نوع ارغوانی قرمز یافت می شود که نگین هایی از جنس آمیتیست در تاج سلطنتی اسپانیا نیز از همین معدن آریزونا بوده اند. بهترین نوع این کانی از سریلانکا (محدود) بدست می آید. بطور کلی در ایران کریستال آمیتیست بزرگ و با رنگ عمیق یافت نمی شود و اکثرا بصورت ژئود و ریز بلور هستند. در چشمه های اطراف بوشهر نوعی از آمیتیست بدست آمده است که به مرور زمان رنگ خود را از دست می دهد و به صورت نارنجی کمرنگ در می آید. همچنین در مناطق شاهرود و فردوس نمونه های باکیفیتی یافت شده است
آمیتیست در بسیاری از نقاط جهان یافت میشود. بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰، بیشترین تولید مربوط به مارابا، و پاو دآرکو، پارا، و حوضه پارانا، ریو گرانده جنوبی، در برزیل؛ ساندووال، سانتا کروز، در بولیوی؛ آرتیگاس، در اروگوئه؛ کالومو، در زامبیا؛ و ثاندر بی، در انتاریو بود. آمیتیست به وفور در ایالت ریو گرانده جونبی در برزیل تولید میشود، و در منطقه به شکل پوکسنگهای بزرگ در داخل سنگهای آتشفشانی وجود دارد. بسیاری از سنگهای عقیق توخالی در جنوب غربی برزیل و اروگوئه در داخل خود حاوی مقداری کریستال آمیتیست هستند.آمیتیست در بسیاری از مناطق ایالات متحده وجود دارد. مهمترین محل تولید این سنگ در منطقههای فور پیکس، گیلا، ماریکوپا در آریزونا، و جکسونز کراسرودز، در منطقه ویلکس در جورجیا قرار دارد. آمیتیست سنگ قیمتی رسمی ایالت کارولینای جنوبی است. چند نوع از سنگهای آمیتیست کارولینای جنوبی در موزه تاریخ طبیعی اسمیتسونین به نمایش گذاشته شدهاست.